AAU, LERU, GO8 ve C9 Tarafından Açıklanan Çağdaş Araştırma Üni̇versi̇teleri̇ni̇n On Özelli̇ği̇ne İli̇şki̇n Hefei Bildirisi
AMAÇ
Bu bildirinin amacı, araştırma üniversitelerini etkili kılan temel özellikleri tanımlamak ve bu özelliklerin altında yatan değerleri, standartları ve davranışları koruyan, besleyen ve geliştiren ve halihazırda mevcut değillerse gelişimlerini kolaylaştıran bir politika ortamını özendirmektir. Destekleyici bir ortamın yokluğunda araştırma üniversiteleri, tüm ulusların kendilerinden beklediği büyük rekabet avantajını ve küresel tanınırlığı sağlayamayacaktır.
Bu bildiriyi imzalayan dört grup aşağıdaki hususları taahhüt etmektedir:
- Bu özellikleri geliştirmek ve korumak için birlikte çalışmak;
- Bu özelliklerin hayata geçirilmesini sağlamak üzere kendi üyeleri arasında çalışmak; ve
- Yükseköğretim politikasının geliştirilmesinde bu özelliklerin temel değerini desteklemek.
Son yıllarda çoğu ülkenin yükseköğretim sistemlerinde büyük değişiklikler olmuştur. Özellikle, kısmen de olsa hizmet sektörünün giderek daha önemli hale geldiği ve bilgi ekonomisinin üretken büyümesini sürdürdüğü ekonomik yeniden yapılanmanın etkisiyle, üniversitelerin sayısı ve büyüklüğü artmıştır. Birçok ülkede, ivedi ulusal ihtiyaçları karşılayan uygun maliyetli hizmetler sağlama gereğini yerine getirecek biçimde daha çeşitli hale gelmişlerdir. Bu çeşitlenmenin bir ölçüsü de, sayıları oranla az olmakla birlikte, toplamda ülkenin yükseköğretim araştırma çabalarının önemli bir bölümünü oluşturan araştırma üniversitelerinin farkına varılması olmuştur.
Üniversiteler, nüfusun küçük ve seçkin bir kısmına hizmet veren elit kurumlardan, giderek daha geniş ve daha çeşitli bir kitleye eğitim veren ve neredeyse evrensel erişim sunan kurumlara doğru geliştikçe, üniversitelerin faaliyet gösterdiği politik ortam da değişmiştir. Özellikle, pek çok ülkedeki politika, üniversitelerin rollerini ve amaçlarını modern bir ekonomide faaliyet göstermek için gerekli bilgi ve becerileri üretmeye ve ulusal kalkınmayı destekleyen araştırmalar yapmaya bağlayan bir görüşle, üniversitelere giderek daha araçsalcı bir bakış açısıyla yaklaşmaktadır.
Bunlar açıkça arzu edilen hedefler olmakla birlikte, üniversitelerin diğer kritik rollerinin göz ardı edilerek bunlara giderek daha fazla vurgu yapılması, araştırma ve yükseköğretim politikalarının kısa vadeli, genellikle son derece özgül sonuçlara odaklanmasına yol açmıştır ki bu da en iyi olasılıkla üniversitelerin topluma ve genel refaha katkılarının ve bunu yapma biçimlerinin yalnızca küçük bir kısmını kapsamaktadır. Ulusal önceliklerdeki değişiklikler, üniversite faaliyetlerini dar ulusal hedeflere ulaşmaya yönlendiren ancak araştırma üniversitelerini, onları ulusal inovasyon sistemlerinin benzersiz katılımcıları yapan ve ulusal refaha önemli katkılar sağlayan özelliklerinin kaybedilmesi tehlikesiyle karşı karşıya bırakan politika ve program reçetelerine yol açmıştır. Üniversitelerde, hükümetlerin ve daha geniş anlamda toplumun, değer verdiği şeylerin çoğu, bu tür araçsalcı yaklaşımlarla üniversitelerin daha derin yeteneklerinin ve daha soyut kazanımlarının değerinin düşmesine ve hatta kaybolmasına neden olmaktadır.
Ulusal ve küresel politika ortamları uzun vadeden çok anlık olana, bilinmeyenlerden çok bilinenlere ve geniş olandan çok dar olana odaklanmaya devam ederse dünyanın dört bir yanındaki üniversiteler etkinliklerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacaktır.
ÖNSÖZ
Araştırma üniversiteleri, araştırmaya olan bağlılıklarının niteliği, genişliği ve derinliği ile ayırt edilirler. Uluslar, ulusal kalkınma ve refahı sağlamak için araştırma üniversitelerine giderek daha fazla güvenmektedir. Mezunlar devlet, iş dünyası ve kâr amacı gütmeyen sektörlerde çalışmak üzere üniversitelerden ayrılırken, bu sektörlerin etkin bir şekilde çalışmasını, değişen koşullara yanıt vermesini ve yenilik yapmasını mümkün kılan bilgi, beceri ve anlayışı da yanlarında götürmektedir. Mezunlar, işlerinde ve sosyal etkileşimlerinde üniversite deneyimlerinden ve bu deneyimin daha zengin, daha dirençli ve genellikle daha çeşitli ve insancıl bir toplum yaratmak için geliştirdiği değerlerden yararlanırlar. Araştırma üniversiteleri yeni fikirlerin ve keşiflerin geliştirildiği merkezlerdir. Eldeki bilgileri test edip sorgulayarak anlayışımızı genişletirler. Aynı zamanda yeni teknolojiler ve yeni iş yapma yöntemleri geliştiren yaratıcılık merkezleridir. Bu kurumlar, eğitim ve bilim yoluyla kendi yerel toplumlarının, bir bütün olarak ulusun ve uluslararası sanat ve gösteri kültürüne önemli katkılarda bulunurlar. Üniversite araştırmaları yenilikçiliği özendirir, önemli ulusal ve küresel sorunların yanıtlanmasına yardımcı olur ve hızla değişen ve giderek daha değişken hale gelen dünyayı anlamayı olanaklı kılan anlatıları sağlar. Araştırma üniversiteleri uluslararası işbirliğinin odak noktalarıdır ve ulusal düzeyde var olmayabilecek çok uluslu uzmanlık ve olanaklara erişim sağlarlar. Kendi ülkelerinin küresel saygınlığına katkıda bulunurlar ve dünyanın dört bir yanından yetenekleri kendilerine çekerler. Daha da önemlisi, üniversiteler aynı zamanda iş dünyası, hükümet ve toplulukların beklenmedik ve bilinmeyen durumlarla başa çıkmalarına yardımcı olmak üzere yararlanabilecekleri bir tür bilgi, kapasite temelli güvence ve daha geniş bir uyanıklık gibi temel bir hazırlık durumu sağlayan bilgi ve geniş yetenek depolarıdır. Disiplinleri ve ekolleri kapsayan önemli genişlikteki yeteneklerden yararlanarak hızlı ve yaratıcı bir şekilde yanıt verme becerisi, dünyanın değişkenliği arttıkça ve beklenmedik şeyler olağan hale geldikçe daha da önemli olmaktadır.
ARAŞTIRMA ÜNİVERSİTESİ İLE NE DEMEK İSTİYORUZ
Araştırma üniversiteleri, araştırmaya olan ciddi ve yaygın bağlılıkları; araştırma çıktılarının yetkinliği, genişliği ve hacmi ve bir araştırma kültürünün öğretim ve öğrenimden iş dünyası, hükümet ve daha geniş toplumla olan ilişkilerine kadar tüm etkinliklerine işleme biçimi ile tanımlanır. Araştırma üniversitelerindeki lisans eğitimi, bu kurumların öğrencilere sınıfta ve laboratuvarda bilginin sınırlarında çalışan öğretim üyeleri ve lisansüstü öğrencilerle birlikte keşfetme ve öğrenme fırsatları sunmasından büyük yarar sağlamaktadır. Araştırma üniversitelerindeki lisansüstü eğitim, lisansüstü öğrencilerin araştırmanın yürütülmesine doğrudan ve yoğun katılımıyla zenginleşirken, üniversite araştırmalarının niteliği ve üretkenliği de lisansüstü öğrencilerin yaratıcılığı ve enerjisinden büyük ölçüde yararlanır. Araştırma üniversiteleri genellikle bir ülkedeki yüksekokul ve üniversitelerin yalnızca küçük bir bölümünü oluşturur, ancak bir ülkenin yükseköğretim araştırma çabalarının önemli bir bölümünü oluşturur.
Hükümetler, araştırma ve lisansüstü eğitim için sağlanan ve değime dayalı, rekabetçi bir şekilde paylaştırılmış fonların bir bileşimi yoluyla ve aynı zamanda uygun düzenleyici ortamlar yoluyla konumlarını tanıyarak ve destekleyerek araştırma üniversitelerine kritik destek sağlar. Bununla birlikte, tek başına hükümet uygulamaları bir araştırma üniversitesi yaratamaz. Bu tür kurumlar, stratejik vizyona ve işletimsel yetkinliğine sahip üniversite yönetimleri tarafından, gerekli tesislerin yapımı ve kendileri de yeni öğretim üyeleri için mıknatıs etkisi oluşturarak olağanüstü lisansüstü öğrencilerini çekecek geniş bir disiplin yelpazesinde yetenekli araştırma kadrosunun işe alınması için gereken finansmanın birden fazla kaynaktan sağlanmasıyla içeriden inşa edilir. Bir araştırma üniversitesinin konumu, rekabetçi araştırma fonları kazanma kapasitesi, uluslararası kabul gören araştırma ve burs üretimi ve lisans ve lisansüstü öğrencilerinin nitelikleri ile onaylanır. Bu başarılar, diğer üniversitelerden araştırma işbirliği, personel değişimi ve sürdürülebilir stratejik ilişkiler için istek yaratır. Bir araştırma üniversitesi, benzer üniversitelerden oluşan küresel bir işbirliği ağının parçasıdır, küresel araştırma çabalarına önemli ve değerli bir katkıda bulunur ve tanınmış yetkinliği dikkat, ortak ve destek çektiği için uluslararası topluma eklemlenir.
Yaygın ve önemli etkilerine rağmen, yükseköğretim politika ortamının ve daha geniş kamuoyunun bu üniversiteleri ve katkılarının genişliğini hafife almaya başladığının işaretleri vardır. Üniversite araştırmalarının odak noktası, ulusal ekonomileri güçlendiren, ülke vatandaşlarının yaşam kalitesini artıran ve kültürünü zenginleştiren yeni anlayışlara, ürünlere ve süreçlere yol açan bilgiyi genişletmektir. Bilgiyi ilerletmenin yararları olağanüstüdür ancak bu yeni bilgiden yararlanmanın yolu genellikle uzundur. Araştırma üniversiteleri, kısa vadeli yararlar sağlamak amacıyla temel araştırmalardan uygulamalı araştırmalara geçmeleri ve giderek daha araçsal hale gelen eğitim hedefleri doğrultusunda müfredatlarını daraltmaları yönünde giderek daha fazla baskı altında kalmaktadır. İlgili tüm politikaların üniversite araştırma ve eğitiminin geniş, yaygın ve uzun vadeli yararlarını kabul etmesi ve bu kurumların gelişmeye devam etmesini sağlayacak destek ve ortamı sağlaması; araştırma üniversitelerini her tür ulusal altyapının paha biçilmez bir parçası haline getiren temel özellikleri sürdürmesi büyük önem taşımaktadır.
BİR ARAŞTIRMA ÜNİVERSİTESİNİN ÖZELLİKLERİ
1. Tüm etkinliklerinde yetkinlik arayışı; akran kuruluşlar ve üniversite dışından bireyler tarafından yapılan bilinçli, bağımsız ve bağlantısız değerlendirmelerle doğrulanması; ve öğretim üyesi, personel ve öğrenci seçimi için şeffaf, değime dayalı sistemlere bağlılık; öğrenmeyi, yaratıcılığı ve keşfi besleyen ve hem lisans hem de lisansüstü akademisyenlerinin ve öğrencilerinin potansiyelini açığa çıkaracak ve geliştirecek bir iç ortam yaratılması.
2. Hem derinliği hem de genişliği olan, yayın, öğretim ve toplum katılımı yoluyla geniş çapta yayılan uluslararası kabul görmüş araştırma sonuçları üreten önemli bir araştırma çabası.
3. Özellikle doktora programları aracılığıyla, bilgi ve anlayışın sınırlarını ilerletebilen ve tüm sektörlerde ulusal ve uluslararası yenilik ve gelişime katkıda bulunabilen son derece yetkin ve saygın mezunların (uluslararası araştırmacılar tarafından değerlendirildiği üzere) sürekli akışını sağlayan araştırma eğitimine bağlılık.
4. Geniş bir etkinlik yelpazesinde ulusal refaha katkıda bulunabilecek geniş eğitimli mezunlar yetiştirmek için hem lisans hem de lisansüstü düzeyinde öğretime bağlılık.
5. Finansman kaynağı veya kişisel ya da kurumsal çıkarlardan bağımsız olarak veri toplama, değerlendirme ve çözümlemenin doğruluğunu sağlayan ve etik olmayan araştırma veya davranış iddialarını veya algılarını araştırmak ve bunlara yanıt vermek için açık ve etkili süreçlerle desteklenen en yüksek araştırma dürüstlüğü standartlarına ve bununla ilişkili etik yükümlülüklere bağlılık.
6. Açık sorgulamaya ve mevcut anlayışın sürekli test edilmesine dayanan, mesleki veya araçsal olanın ötesine geçen, acil ihtiyaçların ötesini gören ve geleceği şekillendirmek ve değişen dünyamızı yorumlamaya yardımcı olmak için gerekli anlayış, beceri ve uzmanlığı geliştirmeyi amaçlayan bir araştırma kültürü içinde, öğretim üyelerinin araştırma, öğretim ve hizmet yoluyla bilgi üretmek ve yaymak için akademik özgürlüğü sorumlu bir şekilde kullanması.
7. İlerlemeyi desteklemek için gerekli olan rakip görüşlere, bakış açılarına, çerçevelere ve pozisyonlara hoşgörü gösterilmesi, bunların tanınması ve hoş karşılanmasının yanı sıra anlayışı ilerletmek ve yeni bilgi ve teknolojiler üretmek için sivil tartışma ve görüş alışverişine bağlılık.
8. Misyonuna, stratejik gelişim planlarına ve toplumun mevcut ve gelecekteki gereksinimlerine ilişkin değerlendirmesine dayalı olarak neyi nasıl öğreteceği ve araştıracağı konusunda akademik temelde kendi önceliklerini belirleme hakkı; ve bu önceliklere ulaşmak için en iyi kişileri çekmek amacıyla uluslararası düzeyde işe alım yapabilme becerisi de dahil olmak üzere kimi işe alacağını ve kabul edeceğini belirleme hakkı.
9. Gerçekleştirdiği araştırma ve eğitimin kısa ve uzun vadeli yararlarını en üst düzeye çıkarmak için harekete geçerek ve bir kültür geliştirerek yerel ve ulusal topluluklarını destekleme ve uluslararası refaha katkıda bulunma üstlenimi.
10. Dünya standartlarında araştırma üniversitelerini tanımlayan ve sürdüren özelliklere sürekli bağlılığı koruyan ve destekleyen ve aynı zamanda kurumun kamusal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlayan açık ve şeffaf bir dizi yönetişim düzenlemesi.
10 Ekim 2013
Association of American Universities President Hunter Rawlings
Group of Eight President Fred Hilmer
League of European Research Universities President Bernd Huber
Chinese 9 Universities（abecesel sırada）
Fudan University President Yuliang Yang
Harbin Institute of Technology President Shuguo Wang
Nanjing University President Jun Chen
Peking University University Council Chairman Shanlu Zhu
Shanghai Jiao Tong University President Jie Zhang
Tsinghua University President Jining Chen
University of Science and Technology of China President Jianguo Hou
Xian Jiaotong University President Nanning Zheng
Zhejiang University President Jianhua Lin
Bu metnin aslına https://www.leru.org/files/Hefei-Statement-Full-paper.pdf adresinden erişebilirsiniz. Türkçesindeki sorunlarla ilgili eleştirileri mutlulukla karşılarım.
Günce'l 