Bireysel el emeğine saygı

Eşyanın Dilinden Anlamak – Shop Class as Soulcraft: An inquiry into the value of work
Matthew B. Crawford

Kitap aslında el emeğine vurgu yapan, tutkuyla yapılıp ustalığa ulaşılan iş türlerini teorik olarak desteklemeyi gözeten bir güzelleme… Türkçe başlığı beni yanıltmıştı. Söz konusu olan eşya değil: Bireysel el emeği… Nitekim çeviriyi yapan Banu Karakaş Türkçesine duyduğu güvenle kendi algısını temel alarak özgür bir çeviri yapmış gibi görünüyor.

Matthew, okuyacağı kadar okumuş, doktorasını da yaptıktan sonra motosiklet tamirciliğine başlamış. Zaten, geçmişinde, otomobillere düşkünlüğü nedeniyle, hep birtakım işlerde çalışıp çıraklık etmişliği var. Bir işi, iş olduğu için değil, yalnızca müşterisine bir çözüm üretmek için de değil, kendini vicdani olarak da tatmin etme duygusuyla yapmanın farkını yansıtmaya çalışmış kitabında. Eğitim sisteminin; çarkından geçirdiklerine geçimini sağlama yeterliliği oluşturmaması nedeniyle el emeğini değerlendirmek isteyenleri erkenden uyarmış olmaya da yarayabilecek bu kitap Aristoteles’ten Heidegger’e çok sayıda felsefe ve bilim insanını tanıklığa çağırdığı için tamamen bir deneyim kitabı da sayılmaz; yine de çok sayıda ve güzel örnekleri de var. 

Otomobil ve motosiklet tutkusuna bakınca hiçbir yakınlık kuramadığım Matthew ile siyasete yaklaşım konusunda da yeterince uzak olduğum anlaşıldı. Fakat Taylor eleştirisi dahil, gündemine aldığı beyaz yakalı yaşam ve tüketicilik eleştirileriyle hoşça zaman geçirdiğimi düşünüyorum.

Matthew satır aralarına serpiştirdikleriyle ilerlemeci-cumhuriyetçisinden demokratına Amerikalıların ezici çoğunluğunun ezbere anti komünistler olduklarının kendi cephesindeki kanıtı olduğunu ortaya koyup durdu.